మన గ్రహంలోని ఎత్తైన ప్రదేశం ఎవరికైనా తెలుసు – మౌంట్ ఎవరెస్ట్ శిఖరం! ఇది సముద్ర మట్టానికి పైగా 29,000 అడుగుల (8,800 మీటర్లు) ఎత్తులో ఉంది. కానీ… భూమిపై (తెరిచి ఉన్న భూమిపై) అతి తక్కువ ఎత్తులో ఉన్న ప్రదేశం ఎక్కడుందో మీకు తెలుసా?
అది మధ్యప్రాచ్యంలో ఉన్న డెడ్ సీ (Dead Sea) తీరప్రాంతం. ఇది సముద్ర మట్టానికి దాదాపు 1,300 అడుగులు (430 మీటర్లు) దిగువగా ఉంటుంది — ఇది NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) ఇచ్చిన సమాచారం.
ఇది భూమిపై అత్యంత దిగువ ప్రదేశం అయినప్పటికీ, మొత్తం భూభాగంలో చూస్తే ఇది అతి లోతైన ప్రదేశం కాదు. ఆ గౌరవం పసిఫిక్ మహాసాగరంలోని Mariana Trenchలోని Challenger Deep కు చెందుతుంది — ఇది భూమి ఉపరితలానికి 35,876 అడుగులు (10,935 మీటర్లు) లోతులో ఉంటుంది.
డెడ్ సీ గురించి కొన్ని ఆసక్తికరమైన విషయాలు:
- ఇది నిజంగా “సముద్రం” కాదు. ఇది ఒక పెద్ద ఉప్పు నీటి సరస్సు మాత్రమే.
- దీని పొడవు 76 కిలోమీటర్లు, వెడల్పు 18 కిలోమీటర్లు ఉంటుంది.
- “Dead Sea” అనే పేరు క్రైస్తవ సన్యాసులు పెట్టారు, ఎందుకంటే అందులో జీవాలు కనిపించకపోవడం వల్ల దీనిని “మృత సముద్రం” అని పిలిచారు.
ఎక్కడ ఉంది ఈ డెడ్ సీ?
డెడ్ సీ, Dead Sea Fault అనే భూ భంగం రేఖ పై ఉంది. ఇది దాదాపు 1000 కిలోమీటర్లు పొడవుగా రెడ్ సీ నుంచి టర్కీలోని Taurus పర్వతాల వరకు విస్తరించి ఉంది. ఇది 20 మిలియన్ల సంవత్సరాల క్రితం ఏర్పడింది.
ఈ ఫాల్ట్, ఆఫ్రికన్ ప్లేట్ (పడమ తరం) మరియు అరబ్ ప్లేట్ (తూర్పు) మధ్య సరిహద్దుగా పనిచేస్తుంది. NASA ప్రకారం, ఇది Great Rift Valley లో భాగం, ఇది ఆఫ్రికా ఖండాన్ని విభజిస్తోంది!
ఈ ఫాల్ట్ ఎలా పనిచేస్తుంది?
ఈ ఫాల్ట్ San Andreas Fault (కాలిఫోర్నియాలో ఉన్నది) లాగా రెండు భూభాగాలు పరస్పరంగా స్లిప్ అవుతూ ఉత్తర దిశగా కదులుతున్నాయి. కానీ తూర్పు భాగం కొద్దిగా ఎక్కువ వేగంతో, సంవత్సరానికి 5 మిల్లీమీటర్లు కదులుతుంది. కంపారిజన్ కోసం, San Andreas Fault 10 రెట్లు ఎక్కువగా కదులుతుంది.
డెడ్ సీ ఎలా ఇలా లోతుగా మారింది?
పురాతన పరిశోధనలు చెబుతున్నాయి – ఫాల్ట్ లైన్ జిగ్-జాగ్ మాదిరిగా ఉండటం వల్ల భూభాగం చీలి ఒక గ్యాప్ ఏర్పడింది. దాంతో లోతుగా మారింది.
కానీ తాజా అధ్యయనాల ప్రకారం, ఇది “డ్రాప్ డౌన్ బేసిన్” అయి ఉండవచ్చని చెబుతున్నారు. అంటే భూభాగం విడిపోతూ మధ్యలో ఉన్న బసాల్ట్ రాయి కింద పడిపోయిందని. ఇది 4 మిలియన్ల సంవత్సరాల క్రితం జరిగిందని అంచనా.
ఇంకా కొన్ని ఆసక్తికరమైన విషయాలు:
- వేసవిలో వేడి ఎక్కువగా ఉన్న రోజుల్లో, నీలం నీరు రోజుకి 1 ఇంచ్ (2–3 సెం.మీ.) వరకు ఆవిరైపోతుంది!
- డెడ్ సీ లోతు రోజుకు రోజుకు మారుతూ ఉంటుంది.
